Hachikō (tiếng Nhật: ハチ公) hay Chūken hachikō (tiếng Nhật: 忠犬 ハチ公) là một chú chó giống Akita sinh ngày 10 tháng 11 năm 1923 tại thành phố Odate, tỉnh Akita, Nhật Bản và chết ngày 8 tháng 3 năm 1935 tại quận Shibuya, Tokyo - nổi tiếng khắp Nhật Bản và được xem như là một biểu tượng của lòng trung thành.^[1]

Năm 1924, Hidesaburō Ueno (上野 英三郎), giáo sư thuộc khoa nông nghiệp trường Đại học Đế quốc Tokyo (nay là trường Đại học Tokyo),
đã mua và đưa Hachi (tên thân mật của Hachikō) tới Tokyo. Trong suốt
khoảng thời gian sau đó, chú và ông chủ đã trở thành những người bạn
không thể tách rời. Mỗi buổi sáng, Hachikō theo tiễn chủ tới tận nhà ga Shibuya
nơi ông chủ đi tới nơi làm việc và chờ đón ông tại đó đến khi ông trở
về vào cuối ngày. Những ngày hạnh phúc đó cứ tiếp diễn cho đến một ngày
định mệnh vào tháng 5 năm 1925, khi ông chủ bị nhồi máu
đột ngột, từ trần ngay tại nơi làm việc và vĩnh viễn không thể nào trở
về nhà. Nhưng như thường lệ, Hachikō vẫn tới nhà ga để chờ đón người bạn
thân thiết của mình song không thấy. Và cứ mỗi ngày sau đó, chú vẫn đều
đặn lặp lại trong vòng hơn 9 năm dài cho đến khi chết.^[2]

Nhà ga Shibuya thời đó, trước chiến tranh


Năm đó, một sinh viên cũ của ông Ueno đã trông thấy Hachikō và được
nghe về câu chuyện của cuộc đời chú. Sau buổi gặp gỡ, anh đã công bố một
bản điều tra số lượng còn lại của giống chó Akita
tại Nhật Bản, theo đó chỉ còn lại 30 con thuộc giống Akita thần chủng
bao gồm cả Hachikō. Sau đó, anh vẫn tiếp tục đến thăm chú chó và tiếp
tục công bố những bài viết về sự trung thành tuyệt đối của Hachikō.^[3] Đáng chú ý là vào năm 1932, một trong số những bài viết này đã được đăng tải trên tờ báo Asahi Shimbun
- một tờ nhật báo nổi tiếng của Tokyo với số lượng độc giả rất lớn - đã
khiến cho mọi người biết tới Hachikō. Lòng trung thành của chú đã gây
ấn tượng cho tất cả mọi người, các giáo viên đã lấy Hachikō như một tấm
gương sáng về lòng trung thành cho trẻ noi theo, các nghệ sĩ nổi tiếng
đã bắt đầu tạc tượng chú, trên cả nước dấy lên phong trào phát triển
giống chó Akita, và danh hiệu Chūken (忠犬 - chú chó trung thành) cũng ra đời...

Mộ chú chó Hachiko tại Minato, Tokyo, hình chụp năm 2007


Cuối cùng, ngày 8 tháng 3 năm 1935,
Hachikō đã có thể gặp lại người chủ của mình. Chú chết tại chính nơi
hơn 9 năm trước chú đã tiễn ông chủ đi lần cuối cùng do mắc chứng giun
chỉ. Xác Hachikō đã được nhồi bông và bảo quản tại Bảo tàng Quốc gia về Thiên Nhiên và Khoa học Nhật Bản thuộc quận Ueno, Tokyo.^[4]

Bức tượng bằng đồng Hachikō tại nhà ga Shibuya






Hình tượng chó Hachiko tại Bảo tàng Quốc gia về Thiên Nhiên và Khoa học Nhật Bản tại Tokyo


Bức tượng đồng đầu tiên của Hachikō - tác phẩm của nhà điêu khắc nổi tiếng Nhật Bản Ando Teru - được dựng vào tháng 4 năm 1934 tại nhà ga Shibuya, và chính Hachikō cũng có mặt trong buổi lễ khánh thành hôm đó. Song, trong thời kỳ Thế chiến thứ 2,
do sự khan hiếm nguyên liệu để phục vụ chiến tranh, tất cả những gì có
thể dùng đã bị nấu chảy trong đó có cả bức tượng này .Nhưng Hachikō vẫn
không bị quên lãng, sau chiến tranh, tháng 8 năm 1948,
bức tượng mới đã được dựng lên tại chính chỗ này với sự tham gia của
nhà điêu khắc Ando Takeshi - con trai của Ando Teru. Bức tượng này tồn
tại đến ngày nay, lối vào chính nhà ga gần bức tượng được đặt tên là
"cửa ra Hachikō" ( ハチ公口 - Hachikō- guchi ) và là một trong năm cửa chính của nhà ga.

Tại quê nhà của Hachikō, một bức tượng tương tự cũng được đặt ngay phía trước nhà ga Odate. Năm 2004, một bức tượng mới cũng được dựng lên trên bệ đá từ Shibuya ngay trước Bảo tàng các loài chó giống Akita tại thành phố Odate.

Vì câu chuyện nghe rất cảm động nên năm 2009, Mỹ đã làm lại từ phim
của Nhật Hachiko sang phim là Hachiko: câu chuyện đáng thương của một
chú cho.

Năm 1987, bộ phim Hachikō Monogatari
đã kể lại cuộc đời của Hachikō từ khi chú được sinh ra đến khi chết đi
và tiếp tục, linh hồn của chú đã gặp lại được linh hồn của vị giáo sư -
ông chủ, người bạn thân thiết của chú.

Năm 1994, Đài phát thanh CBN (Culture Broadcasting Network ) Nhật Bản đã cho phát một bản ghi âm cũ tiếng sủa của Hachikō. Với một chiến dịch quảng cáo rầm rộ, ngày 28 tháng 5 năm 1994,
59 năm sau cái chết của Hachikō, hàng triệu thính giả Nhật Bản đã bật
đài lên để nghe tiếng sủa của chú. Điều đó chứng tỏ, Hachikō vẫn rất nổi
tiếng và được yêu mến.

Năm 2004, Hachikō trở thành nhân vật trong cuốn truyện dành cho thiếu nhi, Hachikō: câu truyện thật về một chú chó trung thành (tựa tiếng Anh: Hachikō: the true story of a loyal dog)
của nữ tác giả Pamela S. Turner, minh họa bởi Yan Nascimbene, công ty
Hougton Mifflin xuất bản. Cũng trong năm này, một cuốn truyện khác có
tựa Hachiko waits cũng được xuất bản với tác giả Leslea Newman, Machiyo Kodaira minh họa, công ty Henry Holt & Co. xuất bản.

Một công ty xe buýt công cộng tại Shibuya cũng mang tên Buýt Hachikō (Hachiko Bus (ハチ公バス Hachikō Basu?)) cũng chạy cả tuyến đường mà trước đây hàng ngày Hachikō đã đi.